Een deel van onze achterban heeft er mee te maken of krijgt er in de toekomst mee te maken: een totale heupprothese (THP). Arts-onderzoekers uit het Radboud UMC hebben de geplaatste THP’s van de afgelopen dertig jaar onder de loep genomen: hoe is het met die patiënten gegaan?
Er is onderzoek gedaan naar hoe het gaat na de plaatsing van de THP en vervolgens naar de revisie operaties en de reden voor deze revisies, waarbij een THP geheel of gedeeltelijk vervangen.
Er is gekeken naar 1.049 primaire (eerste) THP’s die geplaatst zijn bij 860 jonge patiënten. Jong betekent in dit verhaal: jonger dan 50 jaar ten tijde van de eerste THP-operatie. De protheses zijn tussen 1988 en 2018 geplaatst, allemaal in het Radboud UMC.
Plaatsing van de THP
Bij deze THP’s is gebruik gemaakt van gecementeerde implantaten. Dit betekent dat de prothese met botcement wordt gefixeerd in het bestaande bot. Bij ruim 70% van de patiënten werden botdefecten aan de komzijde opgevuld met behulp van ‘bone impaction grafting’ (BIG-methode). Dit houdt in dat er eerst botsnippers in het bekkenbot worden gedreveld; daarna wordt daarin de kom van de prothese met botcement vastgezet.
Defecten aan de komzijde van het heupgewricht zie je vaak bij mensen met heupdysplasie. In de meeste gevallen kon gebruik worden gemaakt van eigen bot, maar in sommige gevallen was ook donorbot nodig. Bij een deel van de patiënten was ook een titanium gaas (mesh) nodig om de wand van de kom te verstevigen voordat de botsnippers konden worden aangebracht en daarin de kom kon worden geplaatst.
Figuur 1 (hierboven) laat zien hoe het gewricht klaar wordt gemaakt voor de plaatsing van een THP. De mesh wordt vastgezet met schroeven en de kom wordt gevuld met botsnippers. Deze worden laag voor laag ingedreveld middels de BIG-methode. Daarna wordt de kom met botcement vastgezet. Bron: https://doi.org/10.1302/0301-620X.104B3.BJJ-2021-0904.R1.
Bij revisieoperaties werd ook in alle gevallen een gecementeerde prothese geplaatst. Botdefecten werden met behulp van de eerdergenoemde botsnippers opgevuld. Bij revisieoperaties werd dit aan de komzijde altijd gedaan, aan de steelzijde alleen indien nodig.
Wat voor patiënten?
De mensen waren gemiddeld 38.6 jaar oud toen ze hun eerste THP kregen. Net iets meer dan de helft van de patiënten was vrouw (56%). 28.5% van de patiënten kreeg een THP vanwege heupdysplasie en 6.6% vanwege slijtage na de ziekte van Perthes. De overige patiënten kregen een THP vanwege andere diagnoses zoals artritis of avasculaire necrose. De mensen die een revisie nodig hadden, waren op dat moment gemiddeld 48 jaar oud.
En de revisies?
Na tien jaar had 89.9% van de mensen met heupdysplasie hun eerste THP nog, na vijftien jaar was dit 83.7%. Voor Perthes waren de cijfers zelfs nog beter: na tien jaar had 94,7% de eerste prothese nog en na vijftien jaar 89.4%. In totaal zijn er 138 revisies uitgevoerd op een totaal van 1.049 geplaatste THP’s.
De meeste revisies (78 heupen) werden gedaan omdat er sprake was van loslating van de prothese, een kleiner deel vanwege loslating door een infectie (27), door luxaties (14), slijtage (4) of andere redenen. Bij bijna alle mensen die een revisie moesten ondergaan, is de heupkom opnieuw geplaatst of is de hele prothese (heupkom + steel + kop) vervangen. Slechts tien mensen hadden alleen een nieuwe steel + kop nodig. Bij zes mensen hebben de artsen geen THP terug kunnen plaatsen en is een permanente Girdlestone ontstaan. Dat wil zeggen dat deze mensen geen heupgewricht meer hebben.
Bij 22 mensen is een tweede revisie gedaan (een zogenaamde re-revisie).
De arts-onderzoekers beschrijven dat er in de loop van de tijd ontwikkelingen zijn geweest bij het plaatsen van de prothesen, vooral op het gebied van de gebruikte materialen. De verwachting is dat de levensduur van de THP met deze nieuwe materialen nog beter is.
Een belangrijke boodschap van dit artikel is dat het essentieel is om niet alleen naar de eerste THP-operatie te kijken, maar ook naar hoe het gaat na één of meerdere revisieoperaties. Het doel is natuurlijk om mensen een leven lang mobiel te houden.
Referentie
Kuijpers, M. F., Colo, E., Schmitz, M. W., Hannink, G., Rijnen, W. H., & Schreurs, B. W. (2022). The outcome of subsequent revisions after primary total hip arthroplasty in 1,049 patients aged under 50 years: a single-centre cohort study with a follow-up of more than 30 years. The Bone & Joint Journal, 104(3), 368-375. https://doi.org/10.1302/0301-620X.104B3.BJJ-2021-0904.R1
Dit artikel is geschreven door Merel van Veen-Wagensveld en eerder gepubliceerd in Heupge(w)richt 101.
