Goed nieuws: met een heupprothese kun je een heel normaal leven leiden. Natuurlijk moet je rekening houden met je heup, maar dat betekent zeker niet dat je niks meer kan. Activiteiten als staan, wandelen, fietsen en zwemmen kun je net zoveel doen als iemand zonder kunstheup. Hieronder lees je waar je rekening mee moet houden in bijvoorbeeld je werk en sport.
De informatie op deze pagina is gecontroleerd door leden van onze Medische Adviesraad.
Voor iedereen anders
Daarnaast is de toekomst met een kunstheup natuurlijk ook voor iedereen anders. Hoeveel ‘last’ je blijft houden, is afhankelijk van jouw persoonlijke situatie. Bijvoorbeeld of en welke onderliggende vormafwijking je had en hoe oud je bent, zijn belangrijke factoren. Hoe jonger je bent bij je eerste heupprothese, hoe groter de kans is dat je meerdere revisies (nieuwe protheses) nodig gaat hebben. En bij elke revisie is de kans op complicaties groter. Ook wordt het steeds lastiger om te voorspellen hoe de functie van de heup is na een volgende operatie.
Hoe lang gaat een heupprothese mee?
Het verschilt per persoon hoe lang een heupprothese precies meegaat. Bij mensen jonger dan vijftig jaar gaat een kunstheup minder lang mee dan bij ouderen. Dat komt omdat jonge mensen vaker een onderliggend heupprobleem en een actievere levensstijl hebben. Daardoor slijt de heup sneller.
Een heupprothese gaat gemiddeld zo’n tien tot twintig jaar mee, afhankelijk van hoe oud je bent. Een voorbeeld.
- Ben je ouder dan 65, dan is de kans hoger dan 90% dat je heupprothese langer dan tien tot vijftien jaar meegaat.
- Ben je tussen de 25 en 30, dan is de kans dat je prothese tien jaar meegaat ongeveer 90%. Maar de kans dat deze vijftien jaar lang meegaat, is nog maar 80-85%.
Het is belangrijk om in gedachten te houden dat een gemiddelde niet altijd iets over jou zegt. Bij sommige mensen gaat de prothese veel langer mee dan het gemiddelde. En bij sommige mensen is dat korter. Hoe dat bij jou zal gaan, is vooraf niet goed te voorspellen.
Wat gebeurt er als mijn kunstheup versleten is?
Een heupprothese gaat niet eeuwig mee. Het verschilt per persoon, maar na zo’n tien, vijftien of twintig jaar kan de kunstheup versleten zijn en moet deze helemaal of gedeeltelijk vervangen worden. Dit komt doordat het materiaal van de kunstheup beetje bij beetje slijt en daardoor kan de prothese langzaam loslaten. En dat zorgt weer voor klachten.
Is je prothese versleten? Dan kunnen artsen de hele prothese of een gedeelte vervangen. Dit heet een revisie. Vaak is de levensduur van de steel in het bovenbeen langer dan die van de kom. Als er een onderdeel vervangen moet worden, is het dus meestal de kom.
Hoe jonger je bent bij je eerste heupprothese, hoe groter de kans is dat je meerdere revisies nodig gaat hebben. En bij elke revisie is de kans op complicaties groter. Ook wordt het steeds lastiger om te voorspellen hoe de functie van de heup is na een volgende operatie. De kans op restklachten kan bij elke operatie toenemen.
Welk werk kan ik doen met een kunstheup?
Heb je een kunstheup? Dan kun je de meeste beroepen gewoon blijven uitvoeren. Lichamelijk zwaar werk raden artsen af. Heb je werk waar je veel bij moet kruipen of klimmen? Dan is de kans dat je heup uit de kom schiet groter. Staan en lopen mag natuurlijk wel voor je werk, maar dat kun je het beste afwisselen met zittend werken.
Welke sporten kan ik doen met een kunstheup?
Rustige sporten als wandelen, tennissen, fietsen en zwemmen kun je gewoon blijven doen. Artsen adviseren om schokbelasting zoals rennen en springen te vermijden. Het wordt daarom afgeraden om high impact sporten (zoals hardlopen of atletiek) of contactsporten (zoals voetbal, volleybal en hockey) te doen. De krachten waar je heupgewricht dan mee te maken krijgt, zijn erg groot. Dat zou ervoor kunnen zorgen dat de prothese sneller slijt.
Hoe heb je seks met een heupprothese?
Met een kunstheup kun je gewoon seks hebben. De regel hiervoor is: voelt een standje niet vervelend voor je heup? Dan kan het geen kwaad. Luister dus goed naar je lichaam. Bij bepaalde seksstandjes loop je de kans dat je heup uit de kom schiet. Merk je dat een bepaald standje pijn doet? Dan kun je daar beter mee stoppen.
Waar moet je op letten bij zwangerschap en bevalling als je een heupprothese hebt?
Heb je een heupprothese? Dan kun je gewoon zwanger worden en vaginaal bevallen. Wel is het verstandig om meteen bij je verloskundige of gynaecoloog aan te geven dat je een kunstheup hebt. Zo kan deze er altijd rekening mee houden.
Je zwangerschap heeft geen specifieke gevolgen voor je heupklachten. Je kunt wat meer klachten krijgen omdat je zwaarder wordt, maar er zijn ook vrouwen die juist minder klachten hebben tijdens de zwangerschap of geen verschil merken.
Artsen raden aan om met een kunstheup in het ziekenhuis te bevallen. Mocht er iets gebeuren met je heup, dan is er altijd een orthopeed in de buurt. Bij een vaginale bevalling kan het zijn dat je door bepaalde posities bij een vaginale bevalling (bijvoorbeeld als je je knieën tijdens het persen naar je toe moet trekken) meer kans hebt op het uit de kom schieten van je heup. Daarom is het slim om ook hier weer te zorgen dat iedereen weet dat je een kunstheup hebt. Zo voorkom je dat mensen zomaar aan je been zitten of je been in een houding dwingen die niet fijn voor je is. Het risico op het uit de kom gaan van een heupprothese bij een bevalling is heel erg klein.
Wil je zeker weten dat er altijd iemand op je been let? Neem dan behalve je eventuele partner nog een extra persoon mee, die tijdens je bevalling speciaal op jouw been let. Zo hoef je je daar zelf niet druk om te maken. En je partner kan zich ook helemaal op jou richten.
Wat als mijn heupprothese niet het resultaat geeft dat ik hoopte?
Kies je voor een bepaalde behandeling? Dan heb je vaak verwachtingen over het resultaat. Natuurlijk hoop je dat de behandeling zo veel mogelijk of al je klachten wegneemt. Soms komt die verwachting niet uit of treden er complicaties op. Soms weet ook de arts of orthopeed niet waar een tegenvallend resultaat door komt.
Er zijn een paar dingen die je kunt doen als je heupprothese niet het verwachte resultaat geeft:
- Ga met je arts in gesprek. Samen ga je dan kijken waar die klachten vandaan komen en of deze nog verder behandeld kunnen worden. Denk bijvoorbeeld aan extra of andere fysiotherapie.
- Je mag ook altijd een second opinion aanvragen bij een andere arts. Deze kijkt dan mee naar jouw dossier en geeft op basis van zijn of haar expertise een nieuw advies.
Het is altijd verstandig om je klachten nog eens te bespreken met je eigen of een andere arts, maar houd er rekening mee dat het ook zo kan zijn dat jullie geen oorzaak of behandeling vinden voor de resterende klachten. In dat geval is het advies vaak dat je gewoon ‘door moet met je leven’. Vraag aan je arts of orthopeed wat jullie kunnen bedenken om je klachten zo goed mogelijk onder controle te krijgen.
Verwerken door te bewegen
Het is vaak moeilijk als artsen geen oorzaak vinden voor je pijn. Of als er geen behandeling is voor de pijnklachten die je nog wel hebt. Zeker als een kunstheup nog niet kan. Soms voel je door negatieve gevoelens zoals onzekerheid, angst en stress nog meer pijn. Daarom is het belangrijk om – zo nodig met medicatie – goed in je vel te zitten. Met een positief gevoel kun je beter tegen pijn!
Maar hoe doe je dat? Bijvoorbeeld door te blijven bewegen. Het lijkt misschien fijn om veel rust te nemen. Maar dat doet maar kort goed: je conditie gaat achteruit. Bij chronische pijn is het dus goed om zoveel mogelijk te bewegen. Kies wat goed bij je past én waar je plezier in hebt. Dan houd je het ook makkelijker vol.
Ben je bang om te bewegen?
Het is niet raar als je bang bent om te veel te bewegen, omdat je bang bent voor meer pijn. Hier kun je deskundige hulp voor zoeken. Bijvoorbeeld van een psychosomatisch fysiotherapeut. Zo kun je stapje voor stapje meer gaan bewegen.
In Nederland zijn er zo’n 750 sportverenigingen aangesloten bij Gehandicaptensport Nederland. Deze verenigingen organiseren sportactiviteiten voor mensen met een lichamelijke beperking op allerlei niveaus.
Informatie over omgaan met pijn
Je kunt meer informatie lezen over omgaan met pijn. Lees bijvoorbeeld:
- Pijn & het brein van Annemarieke Fleming en Joke Vollebregt. Ze leggen in begrijpelijke taal uit hoe het pijnsysteem in jouw lichaam werkt. Daarnaast leer je hoe je activiteiten opbouwt als je chronische pijn hebt en hoe je jouw uitgeputte energiereserves kunt opbouwen.
- De pijn de baas van Dr. Frits Winter. In dit boek lees je over pijn en belastbaarheid en vind je handvatten om je leven zó in te delen dat je makkelijker kunt omgaan met pijn en beperkingen.
In Heupge(w)richt 77 vind je een beoordeling over Pijn & het brein.
Overzicht van gebruikte links
Op deze pagina’s met informatie over heupartrose hebben we op verschillende plekken verwezen naar onderdelen van de LROI en andere bronnen. We zetten ze hieronder nogmaals voor je op een rijtje.
- Richtlijn Conservatieve behandeling van artrose in heup of knie: hierin vind je meer informatie over de behandeling van artrose zonder dat er wordt geopereerd.
- Richtlijn Totale heupprothese (THP): hierin vind je meer informatie over het krijgen van een totale heupprothese, zoals wanneer je die kunt krijgen, de zorg rondom de operatie en de nazorg.
- Landelijke Registratie Orthopedische Interventies (LROI): op de website van de LROI kun je meer lezen over deze database en wat er zoal wordt gedaan met de geregistreerde informatie.
- LROI Jaarrapportage– hip: hier vind je de meest recente cijfers over heupprothesen die zijn geregistreerd in de LROI (Engelstalig).
- ODEP-benchmark: op de website van de Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV) vind je meer informatie over de classificatie van heupprothesen zoals die in Nederland wordt gebruikt.
- LROI – prothesekenmerken: in de LROI Rapportage vind je de meest recente cijfers over de gebruikte heupprothesen en hun ODEP-classificatie (Engelstalig).
- Richtlijn THP – type lagering: in de Richtlijn Totale Heupprothese vind je informatie over het type materiaal van de kop en kom van de prothese dat op basis van onderzoek wordt geadviseerd.
- LROI – fixatie: in de LROI Rapportage vind je de meest recente cijfers over het gebruik van gecementeerde en ongecementeerde prothesen (Engelstalig).
- Zorg voor Beweging – Metaal-op-Metaal-heupprothesen (MoM): op deze website vind je meer informatie over het gebruik van MoM-heupprothesen, waaronder de resurfacingprothese, en de problemen die daarmee zijn.
- LROI – articulatie: in de LROI Rapportage vind je de meest recente cijfers over revisies van onder andere MoM-heupprothesen (Engelstalig).
- LROI – survival: in de LROI Rapportage vind je de meest recente cijfers over de korte- en langetermijnresultaten van in Nederland geplaatste heupprothesen (Engelstalig).
- LROI – revisies: in de LROI Rapportage vind je de meest recente cijfers over revisies van heupprothesen (Engelstalig).
- Artikel Charbonnier et al: artikel over veilige seksstandjes met een kunstheup (Engelstalig).
